Bezdech senny u kobiet w okresie menopauzy: wyzwania, rozpoznanie i skuteczne rozwiązania
Menopauza to wyjątkowy czas w życiu kobiety – pełen zmian hormonalnych, emocjonalnych i
fizycznych. Spadek poziomu estrogenów i progesteronu może powodować kłopoty z koncentracją,
wahania nastroju czy problemy ze snem. Niestety, właśnie w tym okresie wzrasta też ryzyko
wystąpienia obturacyjnego bezdechu sennego, który dotychczas bywał kojarzony głównie z
mężczyznami. Jak rozpoznać, że kłopoty z nocnym odpoczynkiem nie są jedynie efektem
menopauzy, ale mogą wskazywać na poważniejsze zaburzenia oddychania?
Menopauza a jakość snu
Wiele kobiet już na początku menopauzy zauważa, że ich sen staje się płytszy i bardziej
niespokojny. Zmiany hormonalne (zwłaszcza spadek poziomu estrogenów) wpływają na
termoregulację i napięcie mięśni górnych dróg oddechowych. Mniejsza elastyczność tkanek gardła
sprzyja zapadaniu się dróg oddechowych podczas snu, co może objawiać się głośnym chrapaniem
oraz przerwami w oddychaniu. Niestety, objawy takie jak poranne bóle głowy czy ciągłe zmęczenie
łatwo zrzucić na karb „trudów menopauzy” i tym samym zbagatelizować rzeczywisty problem.
niespokojny. Zmiany hormonalne (zwłaszcza spadek poziomu estrogenów) wpływają na
termoregulację i napięcie mięśni górnych dróg oddechowych. Mniejsza elastyczność tkanek gardła
sprzyja zapadaniu się dróg oddechowych podczas snu, co może objawiać się głośnym chrapaniem
oraz przerwami w oddychaniu. Niestety, objawy takie jak poranne bóle głowy czy ciągłe zmęczenie
łatwo zrzucić na karb „trudów menopauzy” i tym samym zbagatelizować rzeczywisty problem.
Czy bezdech senny dotyczy tylko mężczyzn?
Jeszcze do niedawna medycyna skupiała się głównie na mężczyznach z nadwagą, którzy chrapią i
mają przerwy w oddychaniu w trakcie snu. Dopiero w ostatnich latach zaczęto szerzej mówić o
tym, że kobiety, zwłaszcza te w okresie postmenopauzalnym, zbliżają się do podobnego ryzyka
zachorowania. Wynika to nie tylko z zaburzeń hormonalnych, ale także z naturalnego przyrostu
masy ciała, który po menopauzie często lokalizuje się wokół talii i szyi. Tymczasem właśnie tkanka
tłuszczowa w okolicy szyi może dodatkowo utrudniać przepływ powietrza, prowadząc do epizodów
bezdechu.
mają przerwy w oddychaniu w trakcie snu. Dopiero w ostatnich latach zaczęto szerzej mówić o
tym, że kobiety, zwłaszcza te w okresie postmenopauzalnym, zbliżają się do podobnego ryzyka
zachorowania. Wynika to nie tylko z zaburzeń hormonalnych, ale także z naturalnego przyrostu
masy ciała, który po menopauzie często lokalizuje się wokół talii i szyi. Tymczasem właśnie tkanka
tłuszczowa w okolicy szyi może dodatkowo utrudniać przepływ powietrza, prowadząc do epizodów
bezdechu.
Trudności diagnostyczne
Objawy bezdechu sennego u kobiet w wieku okołomenopauzalnym nie zawsze są oczywiste.
Zdarza się, że lekarze pierwszego kontaktu przypisują dolegliwości (senność, wyczerpanie,
rozdrażnienie) typowym efektom wahań hormonalnych. Również kobiety same niekiedy wstydzą
się przyznać do chrapania, uznając je za „męski” problem. Aby zyskać pewność, warto rozważyć
przeprowadzenie badań takich jak poligrafia lub polisomnografia. Te specjalistyczne testy mierzą
m.in. przepływ powietrza przez drogi oddechowe, poziom tlenu we krwi i aktywność mózgu, a
wyniki pozwalają jasno określić, czy problemy ze snem wynikają z bezdechu sennego.
Zdarza się, że lekarze pierwszego kontaktu przypisują dolegliwości (senność, wyczerpanie,
rozdrażnienie) typowym efektom wahań hormonalnych. Również kobiety same niekiedy wstydzą
się przyznać do chrapania, uznając je za „męski” problem. Aby zyskać pewność, warto rozważyć
przeprowadzenie badań takich jak poligrafia lub polisomnografia. Te specjalistyczne testy mierzą
m.in. przepływ powietrza przez drogi oddechowe, poziom tlenu we krwi i aktywność mózgu, a
wyniki pozwalają jasno określić, czy problemy ze snem wynikają z bezdechu sennego.
Czy hormonalna terapia zastępcza (HTZ) może pomóc?
Jednym ze sposobów łagodzenia typowych objawów menopauzy jest wprowadzenie hormonalnej
terapii zastępczej, która – przynajmniej częściowo – przywraca poziom estrogenów i progesteronu.
W wielu przypadkach obserwuje się, że uzupełnienie brakujących hormonów zmniejsza
prawdopodobieństwo zapadania się dróg oddechowych. Decyzję o zastosowaniu HTZ zawsze
podejmuje lekarz (najczęściej ginekolog), biorąc pod uwagę wszystkie korzyści i możliwe skutki
uboczne takiej kuracji, w tym ryzyko zakrzepicy czy wystąpienia niektórych nowotworów. Jeśli
jednak lekarz uzna, że kobieta może skorzystać na terapii, może to znacząco poprawić nie tylko
komfort snu, lecz także ogólną jakość życia.
terapii zastępczej, która – przynajmniej częściowo – przywraca poziom estrogenów i progesteronu.
W wielu przypadkach obserwuje się, że uzupełnienie brakujących hormonów zmniejsza
prawdopodobieństwo zapadania się dróg oddechowych. Decyzję o zastosowaniu HTZ zawsze
podejmuje lekarz (najczęściej ginekolog), biorąc pod uwagę wszystkie korzyści i możliwe skutki
uboczne takiej kuracji, w tym ryzyko zakrzepicy czy wystąpienia niektórych nowotworów. Jeśli
jednak lekarz uzna, że kobieta może skorzystać na terapii, może to znacząco poprawić nie tylko
komfort snu, lecz także ogólną jakość życia.
Nowoczesne metody leczenia bezdechu
Za „złoty standard” w leczeniu umiarkowanego i ciężkiego bezdechu sennego uważana jest terapia
CPAP. Polega ona na wytwarzaniu stałego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych przy
pomocy specjalnego aparatu i maski. Choć sam wygląd maski może na początku onieśmielać, wielu
pacjentów – w tym kobiety – bardzo szybko przyzwyczaja się do nowego sposobu spania, a efekt w
postaci wyraźnie lepszego samopoczucia może być odczuwalny już po kilku nocach.
Ponieważ kobiety zazwyczaj nieco gorzej od mężczyzn znoszą szybkie i duże zmiany ciśnienia,
warto wybierać aparaty z algortymami specjalnie dostosowanymi dla ich potrzeb. Ważniejsze niż u
mężyczn jest też zapewnienie maksymalnego komfortu oddechowego w zakresie nawilżenia
powietrza inwestując w podgrzewaną rurę. Istnieją także maski oznaczone „For Her”, które nie
tylko mają kształt dostosowany do mniejszej kobiecej twarzy, ale mogą mieć też uprząż chroniącą
fryzurę.
CPAP. Polega ona na wytwarzaniu stałego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych przy
pomocy specjalnego aparatu i maski. Choć sam wygląd maski może na początku onieśmielać, wielu
pacjentów – w tym kobiety – bardzo szybko przyzwyczaja się do nowego sposobu spania, a efekt w
postaci wyraźnie lepszego samopoczucia może być odczuwalny już po kilku nocach.
Ponieważ kobiety zazwyczaj nieco gorzej od mężczyzn znoszą szybkie i duże zmiany ciśnienia,
warto wybierać aparaty z algortymami specjalnie dostosowanymi dla ich potrzeb. Ważniejsze niż u
mężyczn jest też zapewnienie maksymalnego komfortu oddechowego w zakresie nawilżenia
powietrza inwestując w podgrzewaną rurę. Istnieją także maski oznaczone „For Her”, które nie
tylko mają kształt dostosowany do mniejszej kobiecej twarzy, ale mogą mieć też uprząż chroniącą
fryzurę.
W łagodniejszych, indywidualnych przypadkach pomocne bywają aparat ortodontyczny
wysuwający żuchwę, a w sytuacjach anatomicznych (np. skrzywiona przegroda nosowa czy
przerośnięte migdałki) lekarz może zaproponować zabieg chirurgiczny. Zawsze warto też pamiętać
o podstawach, takich jak zdrowa dieta i regularna aktywność fizyczna – nawet niewielka redukcja
masy ciała potrafi istotnie zmniejszyć częstotliwość epizodów bezdechu.
wysuwający żuchwę, a w sytuacjach anatomicznych (np. skrzywiona przegroda nosowa czy
przerośnięte migdałki) lekarz może zaproponować zabieg chirurgiczny. Zawsze warto też pamiętać
o podstawach, takich jak zdrowa dieta i regularna aktywność fizyczna – nawet niewielka redukcja
masy ciała potrafi istotnie zmniejszyć częstotliwość epizodów bezdechu.
Wpływ bezdechu i terapii CPAP na zdrowie seksualne kobiet
Dla wielu kobiet obawa przed utratą atrakcyjności w sypialni stanowi jeden z największych lęków
związanych z rozpoczęciem terapii CPAP. Maska i aparat, postrzegane początkowo jako coś
„niekobiecego”, wydają się nie pasować do intymnego klimatu. Warto jednak podkreślić, że
leczenie bezdechu sennego może zdecydowanie poprawić kondycję organizmu, a co za tym idzie –
również satysfakcję z życia seksualnego.
związanych z rozpoczęciem terapii CPAP. Maska i aparat, postrzegane początkowo jako coś
„niekobiecego”, wydają się nie pasować do intymnego klimatu. Warto jednak podkreślić, że
leczenie bezdechu sennego może zdecydowanie poprawić kondycję organizmu, a co za tym idzie –
również satysfakcję z życia seksualnego.
• Poprawa poziomu energii: Dzięki wyeliminowaniu niedotlenienia i częstych wybudzeń,
kobiety czują się bardziej wypoczęte i mają więcej sił w ciągu dnia, co przekłada się na
wyższą ochotę na aktywność seksualną.
• Lepszy nastrój i stabilizacja hormonów: Sen wysokiej jakości wpływa na regulację wahań
hormonalnych, zmniejsza drażliwość i ryzyko depresji. To z kolei buduje lepszą
komunikację w związku i sprzyja bliskości emocjonalnej.
• Większa pewność siebie: Kiedy ustępują takie objawy jak chrapanie, głośne przerwy w
oddechu czy poranne bóle głowy, wiele kobiet zaczyna czuć się bardziej komfortowo,
również w kontekście sfery intymnej.
kobiety czują się bardziej wypoczęte i mają więcej sił w ciągu dnia, co przekłada się na
wyższą ochotę na aktywność seksualną.
• Lepszy nastrój i stabilizacja hormonów: Sen wysokiej jakości wpływa na regulację wahań
hormonalnych, zmniejsza drażliwość i ryzyko depresji. To z kolei buduje lepszą
komunikację w związku i sprzyja bliskości emocjonalnej.
• Większa pewność siebie: Kiedy ustępują takie objawy jak chrapanie, głośne przerwy w
oddechu czy poranne bóle głowy, wiele kobiet zaczyna czuć się bardziej komfortowo,
również w kontekście sfery intymnej.
Chociaż początki z aparatem CPAP mogą być trudne, warto rozmawiać z partnerem lub partnerką o
swoich obawach. Otwarte komunikowanie potrzeb i zrozumienie wzajemnych lęków często
pomaga oswoić się z nową sytuacją. Jeśli dyskomfort związany z maską wydaje się zbyt duży,
można wypróbować różne rodzaje konstrukcji (np. maski minimalnego kontaktu), aby znaleźć
rozwiązanie najlepiej dopasowane do potrzeb i kształtu twarzy.
swoich obawach. Otwarte komunikowanie potrzeb i zrozumienie wzajemnych lęków często
pomaga oswoić się z nową sytuacją. Jeśli dyskomfort związany z maską wydaje się zbyt duży,
można wypróbować różne rodzaje konstrukcji (np. maski minimalnego kontaktu), aby znaleźć
rozwiązanie najlepiej dopasowane do potrzeb i kształtu twarzy.
Badania naukowe potwierdzają, że leczenie bezdechu sennego u kobiet, w tym przy pomocy CPAP,
przyczynia się do znacznej poprawy jakości życia seksualnego. Dlatego właśnie nie warto
rezygnować z terapii ze strachu przed rzekomym „odebraniem” kobiecości – w większości
przypadków przynosi ona pozytywny efekt w każdym obszarze życia, także tym najbardziej
intymnym.
przyczynia się do znacznej poprawy jakości życia seksualnego. Dlatego właśnie nie warto
rezygnować z terapii ze strachu przed rzekomym „odebraniem” kobiecości – w większości
przypadków przynosi ona pozytywny efekt w każdym obszarze życia, także tym najbardziej
intymnym.
Dlaczego nie warto bagatelizować problemu?
Długotrwały bezdech senny obciąża serce i układ krążenia, może prowadzić do nadciśnienia
tętniczego, arytmii czy większego ryzyka udaru. Wpływa też na jakość życia – permanentne
niedotlenienie mózgu przekłada się na spadek koncentracji, obniżone samopoczucie i większą
drażliwość. W okresie, kiedy organizm kobiety i tak zmaga się ze znacznymi zmianami
hormonalnymi, dodatkowy stres związany z niewyspaniem może tylko potęgować wszystkie
tętniczego, arytmii czy większego ryzyka udaru. Wpływa też na jakość życia – permanentne
niedotlenienie mózgu przekłada się na spadek koncentracji, obniżone samopoczucie i większą
drażliwość. W okresie, kiedy organizm kobiety i tak zmaga się ze znacznymi zmianami
hormonalnymi, dodatkowy stres związany z niewyspaniem może tylko potęgować wszystkie
nieprzyjemne odczucia.
Podejrzewam u siebie bezdech, co robić dalej?
Przede wszystkim – nie zwlekać z wizytą u lekarza, jeśli zauważasz, że chrapiesz (lub informuje
Cię o tym rodzina) i wstajesz niewyspana, a w ciągu dnia dopada Cię senność lub uciążliwe bóle
głowy. Warto prowadzić krótki dziennik snu, notować godziny kładzenia się, wybudzeń i objawy
poranne. Rzetelny zapis może znacznie ułatwić specjaliście wstępną ocenę sytuacji i skierowanie na
odpowiednie badania. W przypadku rozpoznania bezdechu sennego nie obawiaj się leczenia CPAP
– nowoczesne aparaty są coraz bardziej kompaktowe i ciche, a sama maska z czasem staje się
czymś zupełnie naturalnym.
Cię o tym rodzina) i wstajesz niewyspana, a w ciągu dnia dopada Cię senność lub uciążliwe bóle
głowy. Warto prowadzić krótki dziennik snu, notować godziny kładzenia się, wybudzeń i objawy
poranne. Rzetelny zapis może znacznie ułatwić specjaliście wstępną ocenę sytuacji i skierowanie na
odpowiednie badania. W przypadku rozpoznania bezdechu sennego nie obawiaj się leczenia CPAP
– nowoczesne aparaty są coraz bardziej kompaktowe i ciche, a sama maska z czasem staje się
czymś zupełnie naturalnym.
Pamiętaj, że menopauza to czas, w którym szczególnie powinnaś zadbać o siebie i jakość swojego
snu. Bezdech senny jest realnym zagrożeniem dla zdrowia, ale dzięki odpowiedniej diagnozie i
leczeniu można uniknąć jego groźnych konsekwencji. Daj sobie szansę na spokojny, regenerujący
sen – nawet jeśli wymaga to noszenia maski czy wprowadzenia zmian w stylu życia. Zadbana i
wypoczęta kobieta w każdym wieku może cieszyć się pełnią aktywności każdego dnia.
Życzę Ci spokojnych, regenerujących nocy i dużo energii każdego poranka – bez względu na to,
czy jesteś przed, w trakcie, czy już po menopauzie!
snu. Bezdech senny jest realnym zagrożeniem dla zdrowia, ale dzięki odpowiedniej diagnozie i
leczeniu można uniknąć jego groźnych konsekwencji. Daj sobie szansę na spokojny, regenerujący
sen – nawet jeśli wymaga to noszenia maski czy wprowadzenia zmian w stylu życia. Zadbana i
wypoczęta kobieta w każdym wieku może cieszyć się pełnią aktywności każdego dnia.
Życzę Ci spokojnych, regenerujących nocy i dużo energii każdego poranka – bez względu na to,
czy jesteś przed, w trakcie, czy już po menopauzie!
Żródła:
1. Freedman R. “Menopause and Sleep: The Link, Prevalence, and Potential Solutions.”
Sleep Foundation, 15 marca 2023.
1. Freedman R. “Menopause and Sleep: The Link, Prevalence, and Potential Solutions.”
Sleep Foundation, 15 marca 2023.
2. Bocchieri S. R., et al. “Improvements in Sexual Function Among Women With Obstructive
Sleep Apnea Undergoing CPAP Therapy.” Sleep, vol. 40, no. 12, 2017, pp. A105–A109.
3. Kirsch DB. “Hormone Therapy for Women with OSA.” Journal of Clinical Sleep Medicine,
vol. 15, no. 11, 2019, pp. 1667–1672.
vol. 15, no. 11, 2019, pp. 1667–1672.
4. Nowak K, Stefańska M. „Obturacyjny bezdech senny i jego następstwa w okresie
okołomenopauzalnym”. Polskie Archiwum Medycyny Wewnętrznej, 2022, nr 10, s. 45-52.
okołomenopauzalnym”. Polskie Archiwum Medycyny Wewnętrznej, 2022, nr 10, s. 45-52.
Ten artykuł jest wynikiem współpracy z ResMed Polska sp. z o.o. Wszystkie treści są tworzone niezależnie, a opinie przedstawione w artykule są własnymi poglądami autora.
Brak komentarzy: