Przyzwyczajanie się do terapii CPAP: Poradnik dla nowych użytkowników.

Terapia ciągłym dodatnim ciśnieniem w drogach oddechowych (CPAP) jest powszechnie stosowanym leczeniem dla osób z bezdechem sennym. Chociaż CPAP może przynieść znaczną ulgę, czasami trudno jest się do niej przyzwyczaić. W tym artykule przedstawimy kilka wskazówek, które pomogą nowym użytkownikom w oswojeniu się z terapią CPAP.

Skuteczna terapia CPAP przede wszystkim musi być komfortowa dla użytkownika. Dla nowych użytkowników terapii CPAP, komfort może znacznie wpłynąć na szybkość adaptacji do leczenia. Im bardziej komfortowe jest korzystanie z urządzenia, tym łatwiej przyzwyczaić się do niego i zaakceptować terapię jako część codziennej rutyny. Nie dajcie sobie wmówić, że musi być niewygodnie i należy się po prostu przyzwyczaić. 

Dla wielu osób, początki terapii CPAP mogą być stresujące i wywoływać lęk. Komfortowe doświadczenie z terapią może pomóc zmniejszyć te negatywne uczucia, co z kolei wpłynie na większą otwartość na leczenie i lepsze przestrzeganie zaleceń. Komfort terapii CPAP wpływa także na jakość snu pacjenta. Jeśli terapia jest niewygodna, może prowadzić do częstych wybudzeń w nocy lub trudności z zasypianiem. Dobry sen jest kluczowy dla ogólnego zdrowia i samopoczucia, dlatego ważne jest, aby terapia CPAP była komfortowa i nie zakłócała snu.

Jak można poprawić komfort terapii? W pierwszej kolejności należy odpowiednio ustawić ciśnienia terapeutyczne (oczywiście powinien to zrobić lekarz) tak aby nie były one zbyt niskie ani zbyt wysokie. Niewiele osób przy tym zdaje sobie sprawę, że zazwyczaj zbyt niskie ciśnienie jest gorzej tolerowane niż zbyt wysokie i np. ustawiają rampę od 4cm H2O. 

Rampa to funkcja w założeniu ułatwiająca zasypianie z aparatem CPAP ale wykorzystywana jest ona przez lekarzy zdecydowanie zbyt często, bez refleksji. Zapomina się o tym, że tylko część pacjentów zgłasza problem zbyt wysokiego ciśnienia. Większy odsetek będzie miał problem z jego zmiennością albo wartościami poniżej progu obturacji. Dlatego czasami zamiast stosować rampę lepiej pacjentowi czasowo obniżyć nieco ciśnienie, nawet kosztem wyższego AHI. Nic nam po niskim AHI jeżeli pacjent będzie wybudzał się w nocy albo po prostu porzuci terapię. 

Pamiętajmy także o wykorzystaniu ulgi wydechowej, która w istotny sposób poprawia komfort oddechowi i zapobiega występowaniu spłyceń oddechu. Nie bójmy się stosować maksymalnych ustawień, o ile pacjent nie ma problemów z zaburzeniami o podłożu centralnym. Pamiętajmy o tym, że ulga wydechowa nie działa przy ciśnieniach poniżej 7cm H20. Dlatego właśnie wielu pacjentów subiektywnie ocenia ciśnienie 7cm jako niższe i bardziej komfortowe np.  od 6. 

W badaniach jako najczęstszą przyczynę porzucenia terapii CPAP podaje się problemy ze szczelnością maski CPAP. Niewłaściwie dopasowana maska może powodować dyskomfort, uczucie zbyt dużego ciśnienia i przecieki powietrza. Regularne kontrolowanie dopasowania maski oraz ewentualna wymiana na inny model może poprawić komfort użytkowania.

Aby łatwiej zaakceptować noszenie maski CPAP, warto przyzwyczaić się do niej w ciągu dnia. Można to zrobić, nosząc maskę przez krótkie okresy podczas wykonywania czynności, takich jak czytanie czy oglądanie telewizji. W miarę jak oddychanie w masce stanie się bardziej komfortowe, będzie łatwiej zaakceptować ją w nocy. Jeżeli potrzebujesz drzemki w ciągu dnia, rób to z CPAP.  Techniki relaksacyjne, takie jak głębokie oddychanie czy medytacja, mogą również pomóc w redukcji stresu związanego z terapią CPAP.

Niezmiernie ważne jest także zwrócenie uwagi na skutki uboczne, takie jak np. obrzęk śluzówki w nosie w nosie, wysuszenie błon śluzowych lub podrażnienie skóry. Rozmowa z lekarzem i stosowanie zaleceń, takich jak nawilżanie powietrza lub stosowanie specjalnych kremów, może pomóc w łagodzeniu tych problemów.

W kontekście oceny terapii CPAP często rozmawiamy z lekarzem o wskaźnikach AHI, ciśnieniach powietrza czy parametrach wentylacji. Na końcu jednak równie ważna jak oddech jest także jakość snu. Terapia nie będzie skuteczna jeżeli będzie niwelowała bezdechy ale będzie wybudzała cię w nocy albo utrudniała zasypianie. Warto na to także zwrócić uwagę poprawiając higienę snu (bardzo pomagają tzw rytuały przed zaśnięciem i stała godzina pobudki) i w razie potrzeby można wspomagać się np. melatoniną (uwaga na leki na cen centralnie działające). 

Wspieranie się wzajemnie i dzielenie się doświadczeniami z innymi osobami, które przechodzą przez podobne doświadczenia, może być bardzo pomocne. Forum "bezdech senny" to miejsce, gdzie użytkownicy terapii CPAP mogą zadawać pytania, dzielić się swoimi sukcesami i wyzwaniami oraz otrzymywać wsparcie od innych osób zmagających się z bezdechem sennym. Wspólnota może być źródłem motywacji i pomocy w trudnych chwilach.

Ostatnia wskazówka jest taka, żebyś "wyluzował/wyluzowała" i dała sobie po prostu czas na przyzwyczajenie się do terapii. Szczęśliwcy kochają ją od pierwszej nocy, inni potrzebują nieco czasu ale prawie wszystkie osoby korzystające z terapii CPAP oceniają ją pozytywnie albo bardzo pozytywnie. przyjęło się uważać, że przy udzieleniu wsparcie takie osoby ma ona 85% szans na powodzenie w terapii*, a to na prawdę dużo. Maksymalny czas adaptacji do terapii to 4-6 tygodni. Bardzo liczę, że moje wskazówki pomogą Ci ułatwić i skrócić ten okres do minimum. 

*Dla osób które stanowią pechowe 15% osób nie tolerujących terapii CPAP pomimo zastosowania się do wszelkich wskazówek też jest jeszcze szansa- lekarz powinien zalecić wtedy terapię BiPAP, która jest lepiej tolerowana przez pacjentów. Tak wiec nie poddawaj się, warto walczyć o życie bez bezdechu!