Najlepszy CPAP w 2022 dla bezdechu centralnego

Przy bezdechu centralnym następuje czasowe zatrzymanie oddychania, bez fizycznego zamknięcia dróg oddechowych (obturacji). Będzie to pewne uproszczenie ale można powiedzieć, że to jak by mózg "zapominał" oddychać w trakcie nocy. Zazwyczaj z tym rodzajem bezdechu mamy do czynienia w chorobach neurologicznych, ale przyczyną może być także np. niewydolność krążeniowa. Choroba ta dotyka po równi wszystkich- kobiety i mężczyzn, młodych jak i starszych. Leczenie wymaga zastosowania bardziej zaawansowanych form terapii.

Na wstępnie zdefiniujmy sobie, jaka osoba powinna skorzystać z niniejszych rekomendacji: 

• masz postawione rozpoznanie "bezdech centralny" (bez innych typów zaburzeń o podłożu obturacyjnym)
• wskaźnik AHI wynosi 15 lub więcej (w wyjątkowych przypadkach lekarz może włączyć leczenie także przy AHI w zakresie 5-15)

Jeżeli nie mieścisz się w powyższych kryteriach, poszukaj TUTAJ rekomendacji przygotowanej dla twojego typu bezdechu (co tydzień dodajemy nową grupę).

Terapia dla osób o powyższych potrzebach, powinna charakteryzować się następującymi parametrami:

• aparat powinien umieć rozpoznać bezdech centralny  i rozróżnić go np. od bezdechu obturacyjnego (proszę mi uwierzyć, nie jest to ani proste ani oczywiste)
• aparat powinien mieć wbudowaną funkcję tzw. "taktowania oddechu" tj. potrafić pobudzić wdech w odpowiednim momencie, podając chwilowo wyższe ciśnienie
• dobrze aby aparat miał możliwość zdalnego monitorowania terapii przez lekarza
• w niektórych (poważniejszych) przypadkach konieczne może być zastosowanie wentylacji mechanicznej, zamiast terapii CPAP 

Ponieważ bezdech typu centralnego wymaga zawsze indywidualnego dostosowania terapii do pacjenta przez lekarza, poniższe rekomendacje proszę traktować jedynie jako praktyczny sposób na zdobycie wiedzy na temat leczenia z wykorzystaniem aparatów typu CPAP. W żadnym wypadku nie powinieneś wybierać metody terapii samodzielnie. Możesz natomiast wybrać firmę, której aparatem chciałbyś być leczony.

ETAP I - WYBÓR TRYBU TERAPII

Tak jak napisałem już powyżej, ten etap powinien być realizowany ściśle pod kontrolą doświadczonego z leczeniem bezdechu centralnego lekarza. 

Domyślnym trybem terapii przy bezdechu centralnym jest BiPAP S/T. Skrót ten można rozszyfrować jako: siałociśnieniowa terapia pozytywnym ciśnieniem umożliwiająca niezależną regulację ciśnienia wdechowego i wydechowego oraz z wbudowaną funkcją "taktowania" oddechu. Brzmi skomplikowanie? Zaraz wszystko wyjaśnię! 

Dlaczego siałociśnieniowa? 

Przy bezdechu centralnym nie ma potrzeby zmiany ciśnienia terapeutycznego w trakcie nocy, co więcej mogła by ona okazać się wręcz szkodliwa i wywoływać kolejne bezdechy. Z tego powodu nigdy nie stosujemy przy tym rodzaju bezdechu najbardziej popularnych aparatów typu autoCPAP. Nie ma od tej zasady wyjątków.

O co chodzi z tym taktowaniem? 

Aparat będzie monitorował ile razy na minutę bierzemy oddech i gdy wartość ta zbytnio się obniży (tj. przestaniemy na chwilę oddychać) aparat podejmie próbę pobudzenia kolejnego wdechu zwiększając chwilowo ciśnienie. Obrazowo można powiedzieć, że aparat w takim wypadku "dmuchnie" przez maskę, aby mózg przypomniał sobie o wzięciu kolejnego oddechu.

Czy aparaty typu BiPAP S/T są bardziej, czy mniej komfortowe od CPAP?

Z założenia terapia siałociśnieniowa BiPAP jest bardzo komfortowa dla znakomitej większości osób i stosujemy ją w przypadkach niskiej tolerancji na CPAP także w bezdechu obturacyjnym. Dużo jednak zależy od ustawień aparatu, które w przypadku bezdechu centralnego mogą być bardzo różne (nie zawsze możliwa jest tu komfortowa różnica pomiędzy ciśnieniem wdechowym i wydechowym). 

Najwięcej osób obawia się wspomnianego "taktowania" oddechu. W praktyce jednak to nie działa tak, że aparat oddycha za nas jak znane z filmów respiratory. Przez znakomitą większość czasu oddychamy samodzielnie, we własnym tempie i aparat nam w żaden sposób w tym nie przeszkadza. Do próby ewentualnego pobudzenia oddechu dochodzi w chwili, gdy głęboko śpimy, więc nawet nie będziecie w stanie tego zarejestrować. 

Czy są inne tryby terapii możliwe do zastosowania w przypadku bezdechu centralnego?

W indywidualnych przypadkach lekarz może zdecydować się na inny typ terapii niż BiPAP S/T. W idealnym przypadku tryb terapii powinien być wybieramy w trakcie miareczkowania, pod kontrolą aparatury PSG (robimy tak u tych najbardziej wymagających pacjentów).

Trybów terapii jest wiele. Szczególnie skupiłbym się tu na ASV (serwowentylacja adaptacyjna), która jest bardziej komfortowa od BiPAP S/T i dodatkowo monitoruje wentylacje minutową. W wyjątkowych przypadkach (przy chorobach powiązanych takich jak POChP) może być to także np. tryb monitorujący głębokość oddechu (AVAPS). 

Czytam tu o różnych zaawansowanych trybach terapii, a lekarz zapisał mi najtańszy aparat stałociśnieniowy CPAP. Czy to błąd?

Napisałem powyżej, że "zwykły" CPAP nie leczy bezdechu centralnego. To znaczy, że gdy taki bezdech już wystąpi aparat tego typu jedyne co może zrobić... to go rozpoznać i poczekać aż minie, nie robiąc absolutnie niczego (w aparatach auto CPAP jednym z większych wyzwań jest właśnie sprawienie aby aparat nie reagował na bezdechy centralne, w odróżnieniu od obturacyjnych). 

Gdzie więc to sens stosowania CPAP? Okazuje się, że u sporej grupy osób terapia stałocisnieniowa skutecznie zapobiega występowaniu bezdechów centralnych. Tak więc w tym przypadku stosujemy CPAP nie tyle aby leczyć bezdech, ale aby zapobiegać jego występowaniu. Przynosi to często bardzo dobre efekty. No i powiedzmy sobie szczerze: jej popularność zawdzięczamy też temu, że jest ona po prostu tania i łatwo dostępna.

Jeżeli twój lekarz wybrał już i przetestował w trakcie miareczkowania odpowiedni dla Ciebie tryb terapii, to możesz przystąpić do etapu drugiego- wyboru producenta od którego kupisz aparat. Zweryfikuj wspólnie z lekarzem, czy nie kwalifikujesz się do programu wentylacji domowej- dzięki temu możliwe jest ograniczenie kosztów leczenia. 

ETAP II - WYBÓR APARATU (PRODUCENTA)

Ponieważ podstawowym elementem jaki powinien mieć aparat do leczenia bezdechu typu centralnego musi być sama możliwość wykrywania tego typu zaburzeń (musimy monitorować postępy terapii), to już na starce niestety musimy odrzucić większość CPAP'ów dostępnych na rynku. Przez lata przodowały tutaj tylko dwie firmy ResMed i Philips. Ten drugi ze względu na tzw. "aferę piankową" aktualnie praktycznie wypadł z rynku (jak i moich rekomendacji), dlatego pozostał nam wyłącznie ResMed i coraz mocniej liczący się na rynku Lowenstein. Pod względem samej jakości terapii/ zastosowanych algorytmów obie firmy prezentują wysoki poziom- różnią się jednak wieloma drobniejszymi szczegółami, wynikającymi z doświadczeń i samej filozofii projektowania swoich urządzeń. Poniżej moje subiektywne porównanie aparatu do leczenia bezdechu centralnego tych dwóch firm. 

Zachęcam także do przeczytania tekstu o tym dlaczego Prisma 20a nie znalazła się w naszych rekomendacjach.