Czym jest ulga oddechowa? EPR, C-Flex, A-Flex

Ulga oddechowa to funkcjonalność dostępna już chyba dzisiaj w każdym, nawet tanim aparacie typu CPAP. Nazwy tej funkcji jednak mogą się różnić w zależności od producenta. W Resmed jest EPR (Expiratory Pressure Relief), w Philipsie C-Flex.  Za każdym razem tak na prawdę chodzi o tą samą funkcjonalność.


Terapia aparatem PAP polega na zwiększeniu ciśnienia w drogach oddechowych, co je rozszerza i tym samym ułatwia wdech. Mówiąc obrazowo powietrze jest wdmuchiwane do płuc pod zadanym ciśnieniem.

Niestety problem pojawia się przy wydechu. To samo ciśnienie powoduje, że teraz wysiłek oddechowy jest zdecydowanie większy. Dlatego wiele osób na początku terapii skarży się na związany z tym dyskomfort. Zgłaszają dolegliwości ze strony bolących mięśni przepony i klatki piersiowej, które zostają zmuszone do zdecydowanie większej niż wcześniej pracy.

Aby zmniejszyć tą niedogodność stosuje się właśnie tytułową ulgę wydechową. Mówiąc najprościej chodzi o czasowe zmniejszenie ciśnienia na czas wydechu. Standardowo stosuje się wartości w zakresie od 1 do 3 cm słupa wody. Wydaje się to niewiele w momencie gdy stosujemy ciśnienia rzędu kilkunastu milimetrów... ale proszę mi uwierzyć, że jest to wartość wystarczająca dla wyraźnie odczuwalnej różnicy w komforcie terapii.

Sama funkcjonalność brzmi bardzo prosto ale tak na prawdę od strony technicznej wcale nie jest banalna w realizacji. Maszyna musi rozpoznawać w którym momencie rozpoczyna się wydech i momentalnie reagować różnicą ciśnienia. Nawet minimalne opóźnienia są dość nieprzyjemne w trakcie użytkowania.

Dlaczego ulga wydechowa jest ograniczana do 3 cm? Tak na prawdę jest to wartość umowna, która odróżnia urządzenia typu bi-level.  BiPAP'y charakteryzują się właśnie tym, że można w sposób precyzyjnie ustawiać ciśnienie wydechowe, w pełnym zakresie. Ma to szczególne znaczenie dla osób, które są zmuszone do stosowania wysokich ciśnień w trakcie terapii. Dlatego też istnieje popularna opinia, że "BiPAP to taki bardziej komfortowy CPAP".

Ulga oddechowa może być różnie nazywana przez producentów. Z angielskiego to "expiratory relief" lub "pressure relief". W urządzeniach Resmedu znajdziemy ją pod nazwą EPR, a Philips używa nazwy C-Flex. Wszystko to tak na prawdę jest dokładnie tą samą funkcjonalnością.

Warto w tym miejscu napisać jeszcze kilka słów o A-Flex od Philips'a, ponieważ wiele osób ma problem z odróżnieniem go od C-Flex. Producent na ten temat udziela dość enigmatycznych wyjaśnień w swoich materiałach. A-Flex to tak na prawdę C-Flex rozbudowany o dodatkową funkcję "wygładzania" przebiegu ciśnienia także w fazie wydechu, celem dodatkowego komfortu. Oddychanie robi się bardziej "miękki".

Efekt tego jest taki, że o ile EPR od Resmed wygrywa pod względem komfortu z C-Flex od Philipsa… to zmieniając ustawienia na A-Flex to ten drugi jest w mojej ocenie bardziej przyjemny w użytkowaniu. Szczególnie w pierwszym odbiorze.

Resmed ma swój odpowiednik A-Flex pod nazwą Easy-Breathe. Stosują ją niestety tylko w urządzeniach typu bilevel (VPAP). Równocześnie używa on dokładnie tej samej nazwy dla napędu w podstawowej linii CPAP, co moim zdaniem powoduje tylko zamieszanie (zastanawiam się nawet czy nie celowe).

Czy każdy może korzystać z ulgi wydechowej? Odpowiedź jest w zasadzie pozytywna dla bezdechu typu obturacyjnego.  Jednak już osoby cierpiące na bezdech typu centralnego powinny włączać ją wyłącznie pod kontrolą lekarza, ponieważ może ona powodować obniżenie skuteczności terapii. Tam wszelkie zmiany ciśnienia w trakcie terapii nie są pożądane.

Na koniec chciałbym napisać kilka zdań o bardzo ciekawym i cały czas jeszcze w Polsce dość "egzotycznym" urządzeniu Resmed AirCurve 10 VAUTO. Jego wyjątkowość jest w tym, że łączy zalety automatycznego CPAP (APAP) oraz VPAP (bilevel). Od strony mechanicznej oparty jest o bardziej wydajny napęd stosowany w VPAP'ach ale jego algorytm działania zbliżony jest bardziej do tego znanego w APAP'ach. Dodano za to możliwość regulacji ulgi wydechowej aż do 10 cm (w uproszczeniu) i dodatkową możliwość regulacji innych parametrów oddechu wpływających na komfort i terapię. Nadal to jednak nie jest bilevel, ponieważ nie ma możliwości sterowania ciśnieniem wdechowym i wydechowym niezależnie.

 Urządzenie to w założeniu oferuje wyższy komfort, umożliwia stosowanie wyższych ciśnień, jest cichsze oraz bardziej wydajne. Spróbuje przetestować to urządzenie w przyszłym miesiącu i napisać na jego temat pełną recenzję. Nie ukrywam, że sam jestem ciekaw.